De redactievergadering van BNR waar ik elke ochtend met veel plezier aan deelneem, is een bron van informatie en inspiratie. En vandaag is het inspiratie voor een nieuwe column, in plaats van een item “op zender”.
‘Is het niet leuk om Johan Graafland te bellen voor een gesprekje in de avondspits?’, luidde de vraag van een collega. Graafland is hoogleraar aan de Tilburg University en houdt zich bezig met de filosofie van de economie en bedrijfsethiek. Aanleiding voor de vraag is het opiniestuk van Graafland in Trouw, 25 april 2018.
Kern van Graaflands betoog is dat het bedrijfsleven vooral zijn eigen belang dient en zich niet bekommert om het algemeen belang. Staat te lezen in The Wealth of Nations van Adam Smith. Oh ja joh? Zou het kunnen (theorie van de politieke economie!) dat iedereen, alle belangengroepen hun eigenbelang nastreven?
Met Graafland ben ik het eens dat het niet in het belang van burgers is om de dividendbelasting af te schaffen. (Dat is de aanleiding voor Graaflands stuk.) Maar waar nu het bedrijfsleven heeft “gewonnen”, wint een volgende keer de vakbond of de milieubeweging. Wetgeving op hun instigatie is ook niet per se in het algemeen belang.
Als klap op de vuurpijl vergelijkt Graafland de afschaffing van de dividendbelasting met de aardgasproblematiek: ‘Dat verhaal doet denken aan een recent debacle waarbij de beleggers van de Nam (Shell en ExxonMobil) de winst opstrijken van een collectief goed (aardgas), terwijl de kosten bij Nederlandse burgers (met name bij huizenbezitters in Groningen) worden neergelegd.’
De suggestie dat de NAM de winst pakt en de samenleving met de schade achterlaat, is ronduit vals. Decennia lang is de Nederlandse schatkist met miljarden (per jaar) gevuld uit aardgasbaten. Aardgas dat door de NAM is opgepompt, in het algemeen belang.
Rob Jansen
Beurscommentator bij BNR Nieuwsradio
Rob Jansen 