Toen ik afgelopen vrijdag op zender meldde dat Volkswagen een half miljoen auto’s moest terugroepen, kon ik niet bevroeden dat de zaak tot immense proporties zou uitgroeien. VW-topman Winterkorn zit op de schopstoel, want hij heeft toegegeven dat er met maar liefst 11 miljoen auto’s is gesjoemeld.
En wie de boel belazerd, moet straf krijgen. Het Openbaar Ministerie in de VS is al een strafrechtelijk onderzoek begonnen dat ongetwijfeld tot een hoge boete zal leiden en, wie weet, tot gevangenisstraffen. Volkswagen heeft alvast 6,5 miljard euro opzij gezet, in afwachting van de straf.
De vraag is wat een rechtvaardige straf is voor dit vergrijp. Voor de Liborfraude (schade onbekend, nul doden) kregen de banken voor tientallen miljarden aan boetes opgelegd. Van de hoger geplaatste bankiers is er niet één veroordeeld. General Motors heeft technische problemen met contactsleutels onder de pet gehouden (120 doden!) en kon dat afkopen met 900 miljoen dollar. Geen manager van GM is in de cel beland. Een pindahandelaar die willens en wetens met salmonella besmette pindas verkocht (9 doden), kreeg deze week een gevangenisstraf van 28 jaar opgelegd.
Deze voorbeelden geven aan dat je geen peil kunt trekken op de strafmaat die de Amerikaanse rechters hanteren. Zonder af te doen aan de ernst van de dieselfraude: de processor van uw laptop is niet zo snel als de fabrikant beweert, uw internet is trager dan uw kabelaar u wil doen geloven.
De rechter zou ook kunnen kijken naar werkelijke uitstoot van VW-diesels, en die vergelijken met de motoren van concurrenten. Als de Volkswagendiesels niet smeriger zijn, of zelfs schoner, mag de rechter dat best meewegen, en de schade tot 6,5 miljard beperken.
Rob Jansen 